الماس(Diamond)

الماس یا برلیان

نام الماس از کلمه یونانی آداماس (Adamas) به معنی تسخیر ناپذیر گرفته شده است و به دلیل سختی فوق العاده و بی نظیر این کانی است که به آن ویژگی (البته ظاهری) فناناپذیر می دهد. 

در قرون گذشته جواهرات و نگینهای قیمتی و پرارزش مختص طبقه اشراف و ثروتمندان بزرگ جامعه بوده ولی امروزه همه در حد امکانات مالی می توانند جواهر و زیور آلات خریداری نمایند. دنیای جواهرات طیفی گسترده دارد که نه تنها شامل انواع گوناگون نگینهای جواهر طبیعی بوده بلکه به مقدار روز افزونی شبیه سازی ها و نگین های مصنوعی را هم در بر می گیرد.الماس نیز به عنوان یک کانی گرانبها در جواهر سازی از اهمیت زیادی برخوردار است. بلور الماس از دو هزار سال پیش تا کنون به عنوان نگین جواهر شناخته شده ولی برای اولین بار در قرن چهاردهم میلادی به منظور جلا و درخشندگی بیشتر، تراش آن به تدریج مرسوم گردید. 

 سختی مطلق الماس 140 برابر کروندوم است با این حال سختی الماس در جهات گوناگون کریستالوگرافی و در سطوح مختلف متفاوت است و این امر اماکن بریدن آنرا به وسیله گرد یا پودر الماس و یا با الماس دیگری امکان پذیر می سازد. معمولا الماس در برابر مواد شیمیایی عکس العمل نشان می دهد و فقط اسید سولفوریک کروم دار در 200 درجه سانتیگراد آنرا به دی اکسید کربن تبدیل میکند. به علاوه حرارت زیاد باعث ایجاد شکلها و نقوش مشخصی بر روی بعضی از صفحات برلیان می شود و بدین جهت بایستی هنگام حرارت دادن دقت کافی به عمل آید. اشعه ایکس از بلور الماس عبور نمی کند و منعکس می شود و از این خاصیت نیز می توان برای تشخیص الماس حقیقی از انواع بدل آن استفاده نمود.

بلورهای الماس هم در معادن اولیه و هم ثانویه یافت می شوند. تا سال 1871 میلادی بلورهای به دست آمده منحصرا از معادن ثانویه و همراه با سنگهای رسوبی استخراج می شد که پس از شستن مواد رسوبی همراه الماس در ته ظرف فرد شوینده می ماند. به طور کاملا تصادفی در این سال الماس همراه با سنگ مادر که بعدا به نام کیمبرلیت نامگذاری شد در معادن اولیه آن در آفریقای جنوبی یافت شد. بلور الماس در عمق نسبتا زیاد زمین حدود 80 کیلومتری و یا حتی بیشتر و در حرارتی معادل 1100 تا 1300 درجه سانتیگراد و تحت فشار بسیار زیاد قشر سنگهای انباشته شده و همراه با نفوذ مخروطهایی از مواد آتشفشانی به داخل سنگهای پوسته زمین به وجود می آید. در مراحل بعدی توسط حرکات عمودی زمین یا حرکات قاره زایی به سطح زمین آورده شده اند.

معادن الماس در بسیاری از نقاط جهان یافت می شوند (البته در مقیاس کوچک) اما معادن مهم بیشتر در قاره آفریقا و ناحیه سیبری وجود دارند. تا قرن هجدهم میلادی معدودی بلور الماس از کشور برنئو و مخصوصا از هندوستان به بازارهای جهانی عرضه شد که در این میان بلورهای تاریخی و بسیار مشهوری مخصوصا از کشور هندوستان دیده می شوند. امروزه ذخائر الماس در این کشورها بسیار کوچک و کم اهمیت میباشد. مدتها کشور برزیل خصوصا در قرون هجدهم و نوزدهم صادر کننده عمده الماس نتراشیده به بازارهای جهانی بود ولی پس از کشف بزرگ الماس در آفریقای جنوبی در حال حاضر هم در زمینه استخراج و هم در مورد تجارت الماس در جهان بی رقیب می باشد. 

بزرگترین بلور الماس یافت شده در جهان به نام الماس کولینان که به وزن 3107 قیراط و یا اندازه مشت یک انسان معمولی بوده است، می باشد. این بلور در سال 1908 میلادی در شهر آمستردام به وسیله متخصصین شرکت آسچر با استفاده از خاصیت تورق الماس در ابتدا به سه قطعه بزرگ و نهایتا به نود و شش قطعه کوچک و نه قطعه بزرگ تقسیم شده مورد تراش و پرداخت نهایی قرار گرفت.

بزرگ ترین الماس جهان در آسمان قرار دارد !دانشمندان تکه الماسی زیبا و درخشان را در آسمان شناسایی کرده اند که بیش از ده میلیارد تریلیارد تریلیارد قیراط وزن دارد و ارزش آن در حدود ده میلیون تریلیارد تریلیارد دلار است! این تکه کربن عظیم بلوری شده در حدود پنجاه سال نوری از ما فاصله دارد و متأسفانه هیچ انسانی نمی تواند به آن دسترسی پیدا کند!گفته شده که این الماس احتمالا بقایای یک ستاره خاموش شده است که زمانی مثل خورشید می درخشید.